MẤT TIỀN OAN QUA CUỘC GỌI LỪA ĐẢO, CƠ HỘI NÀO ĐỂ LẤY LẠI TIỀN?

Con người càng dễ bị sập bẫy “mất tiền như chơi” trong thời buổi công nghệ số ngày nay. Xã hội hiện đại, nhu cầu sống tăng cao về mặt vật chất và tinh thần. Nhưng trớ trêu thay, chính những nhu cầu sống gần như là cần thiết ấy lại bị đem ra làm trò “lừa đảo” khiến bao nhiêu người, gia đình bị lảo đảo, chao đao vì mất tiền, mất của, mất niềm tin và thậm chí là mất cả người thân.

Những cú điện thoại đánh cắp tài sản và niềm tin

Các chiêu trò lừa đảo qua điện thoại hiện nay ngày càng tinh vi và đa dạng. Chỉ với một cú điện thoại giả danh “công an” hay “tòa án”, nhiều người dân bỗng trở thành nạn nhân của những kịch bản được dựng sẵn. Một số khác bị dụ dỗ bởi “ngân hàng gọi xác nhận khoản vay”, “trúng thưởng giải thưởng lớn”, “con bạn đang nằm trong bệnh viện và cần được mổ gấp” hay “nhân viên giao hàng thông báo nhận hàng”. Trong tâm thế hoang mang, lo sợ hoặc quá phấn khích, nạn nhân dễ dàng cung cấp thông tin cá nhân, mã OTP, hoặc chuyển khoản số tiền lớn vào tài khoản của kẻ xấu.

Theo Báo Điện tử Chính phủ, cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người là nạn nhân của lừa đảo, thiệt hại ước tính trong năm 2024 lên đến 18.900 tỷ đồng. Hình thức lừa đảo phổ biến nhất là mời gọi đầu tư, lộ lọt dữ liệu cá nhân vẫn ở mức báo động. Đây không chỉ là con số khô khan mà đằng sau nó là biết bao giọt nước mắt, sự khốn khó của nhiều gia đình khi tài sản tích cóp bỗng dưng “bốc hơi”.

Người dân có được hoàn tiền hay không?

Đây là câu hỏi được rất nhiều nạn nhân đặt ra khi phát hiện mình đã bị lừa. Thực tế, cơ hội lấy lại tiền là có, nhưng không nhiều. Nguyên nhân bởi kẻ lừa đảo thường sử dụng các tài khoản ngân hàng “rác”, thuê người khác mở, sau đó rút hoặc chuyển tiền ngay lập tức qua nhiều tầng trung gian.

Tuy vậy, vẫn có những trường hợp người dân may mắn được ngân hàng hoặc cơ quan công an phong tỏa giao dịch kịp thời khi báo cáo nhanh chóng. Một số vụ án lớn, khi triệt phá được đường dây, cơ quan chức năng có thể thu hồi một phần tài sản để hoàn trả cho nạn nhân. Tuy nhiên, đây chỉ là số ít, và quá trình pháp lý thường kéo dài, đòi hỏi nhiều thủ tục chứng minh. Điều đó cho thấy: thay vì hy vọng “lấy lại được tiền”, điều quan trọng nhất vẫn là phòng ngừa từ đầu.

Người dân cần làm gì khi bị lừa?

Ngay khi phát hiện bản thân đã chuyển tiền cho kẻ gian, người dân cần:

Liên hệ ngay với ngân hàng nơi mình chuyển tiền để yêu cầu khoá tài khoản nhận.
Gọi điện cho cơ quan công an (113 hoặc cơ quan công an địa phương, hoặc số đường dây nóng 069.234.2608 của Bộ Công an) để trình báo.
Lưu giữ toàn bộ bằng chứng: số điện thoại gọi đến, nội dung cuộc trò chuyện, sao kê giao dịch, tin nhắn OTP… Đây là cơ sở pháp lý để cơ quan điều tra vào cuộc.
Cảnh báo cho người thân và cộng đồng để tránh thêm nạn nhân mới.

Hành động càng sớm, cơ hội giữ lại tiền càng cao. Trái lại, nếu chần chừ, số tiền gần như chắc chắn “bốc hơi”.

Trách nhiệm của ngân hàng và cơ quan quản lý

Không thể phủ nhận rằng, bên cạnh sự cảnh giác của người dân, các tổ chức tài chính, ngân hàng và cơ quan quản lý Nhà nước cũng đóng vai trò then chốt.

Ngân hàng: cần tăng cường biện pháp bảo mật, nâng cấp hệ thống phát hiện giao dịch bất thường, đồng thời liên tục nhắn tin cảnh báo cho khách hàng về các thủ đoạn lừa đảo mới. Một số ngân hàng đã áp dụng xác thực đa lớp, hoặc cảnh báo khi khách hàng chuyển tiền đến tài khoản “nguy cơ cao”.
Cơ quan chức năng: đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức về an toàn tài chính, công nghệ, đồng thời xử lý nghiêm các đường dây lừa đảo. Việc phối hợp giữa ngân hàng, công an và nhà mạng để chặn số điện thoại ảo, tài khoản rác cũng là giải pháp cần thiết.

Giải pháp lâu dài: Nâng cao “kháng thể” cho cộng đồng

Ở một góc nhìn khác, lừa đảo qua điện thoại không thể bị xóa bỏ ngay lập tức, nhưng có thể giảm thiểu nếu mỗi cá nhân được trang bị “kháng thể số”.

Với người dân: Học cách từ chối lịch sự nhưng dứt khoát trước những yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân qua điện thoại. Nhớ rằng cơ quan nhà nước, công an, tòa án, hay ngân hàng không bao giờ yêu cầu đọc OTP hay chuyển tiền qua điện thoại.
Với cộng đồng: Cần lan tỏa câu chuyện cảnh báo, chia sẻ kinh nghiệm để mọi người cảnh giác hơn.
Với thế hệ trẻ: Trở thành “người bảo vệ số” cho ông bà, cha mẹ, những người dễ bị lừa vì ít tiếp xúc công nghệ.

Một cú điện thoại có thể cuốn đi cả gia tài của bạn, chúng ta có thể lấy lại tiền nhưng rất khó. Điều quan trọng nhất là nâng cao cảnh giác, hiểu rõ thủ đoạn, và hành động nhanh chóng khi sự việc xảy ra. Trong thời đại công nghệ số, “lá chắn” vững chắc nhất không phải lúc nào cũng là ngân hàng hay pháp luật, mà chính là sự tỉnh táo của mỗi người dân.