Sau các vụ việc ngân hàng yếu kém bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt, nhiều người dân lo lắng: “Nếu ngân hàng phá sản, liệu tiền tiết kiệm của tôi có mất trắng?” Để hiểu rõ quyền lợi và cách bảo vệ tài sản, mời bạn đọc phần tư vấn pháp luật của TS. Thái Ngọc Sơn – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Pháp lý & Công chúng ILPAI.
Anh Nguyễn Trường Sơn hỏi: Tôi gửi tiết kiệm tại một ngân hàng thương mại. Gần đây có tin đồn ngân hàng này bị “kiểm soát đặc biệt”. Tôi nghe nói có bảo hiểm tiền gửi, nhưng không rõ cụ thể thế nào.
Xin hỏi: Nếu ngân hàng bị phá sản, người gửi có được Nhà nước chi trả bảo hiểm không? Hạn mức chi trả tối đa là bao nhiêu? Có trường hợp nào không được bảo hiểm không?
TS Thái Ngọc Sơn - Viện trưởng Viện ILPAI trả lời:
Đầu tiên ta phải hiểu bảo hiểm tiền gửi là gì – ai được hưởng?
Theo Luật Bảo hiểm tiền gửi 2012 (sửa đổi năm 2025), mọi cá nhân gửi tiền bằng đồng Việt Nam tại tổ chức tín dụng tham gia bảo hiểm tiền gửi đều được bảo vệ khi tổ chức đó mất khả năng chi trả hoặc phá sản.
Cụ thể: Đối tượng được bảo hiểm: người gửi tiền là cá nhân (bao gồm người trưởng thành, người giám hộ của trẻ vị thành niên); Loại tiền được bảo hiểm: tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi,… bằng VNĐ.
Không được bảo hiểm nếu:
Xin hỏi: Nếu ngân hàng bị phá sản, người gửi có được Nhà nước chi trả bảo hiểm không? Hạn mức chi trả tối đa là bao nhiêu? Có trường hợp nào không được bảo hiểm không?
TS Thái Ngọc Sơn - Viện trưởng Viện ILPAI trả lời:
Đầu tiên ta phải hiểu bảo hiểm tiền gửi là gì – ai được hưởng?
Theo Luật Bảo hiểm tiền gửi 2012 (sửa đổi năm 2025), mọi cá nhân gửi tiền bằng đồng Việt Nam tại tổ chức tín dụng tham gia bảo hiểm tiền gửi đều được bảo vệ khi tổ chức đó mất khả năng chi trả hoặc phá sản.
Cụ thể: Đối tượng được bảo hiểm: người gửi tiền là cá nhân (bao gồm người trưởng thành, người giám hộ của trẻ vị thành niên); Loại tiền được bảo hiểm: tiền gửi có kỳ hạn, không kỳ hạn, tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi,… bằng VNĐ.
Không được bảo hiểm nếu:
- Tiền gửi bằng ngoại tệ;
- Tiền gửi của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân sở hữu trên 5% vốn ngân hàng;
- Tiền gửi có nguồn gốc vi phạm pháp luật.
Về hạn mức chi trả bảo hiểm mới nhất. Theo Luật sửa đổi 2025, hạn mức chi trả bảo hiểm tối đa là 125 triệu đồng/người/tổ chức tín dụng (tăng từ mức 75 triệu đồng cũ).
Nghĩa là: nếu bạn có 500 triệu gửi tại một ngân hàng bị phá sản, tổ chức bảo hiểm tiền gửi chỉ chi trả tối đa 125 triệu đồng, phần còn lại sẽ được xử lý theo thủ tục phá sản, chia tài sản.
Cơ quan chi trả là Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (DIV), thời hạn chi trả trong 30 ngày kể từ khi phát sinh nghĩa vụ.
Nghĩa là: nếu bạn có 500 triệu gửi tại một ngân hàng bị phá sản, tổ chức bảo hiểm tiền gửi chỉ chi trả tối đa 125 triệu đồng, phần còn lại sẽ được xử lý theo thủ tục phá sản, chia tài sản.
Cơ quan chi trả là Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (DIV), thời hạn chi trả trong 30 ngày kể từ khi phát sinh nghĩa vụ.
Về trường hợp nếu ngân hàng bị phá sản – người gửi cần làm gì?
Khi một ngân hàng bị Ngân hàng Nhà nước đặt vào diện kiểm soát đặc biệt hoặc phá sản, người gửi không cần rút tiền gấp.
Thay vào đó:
- DIV sẽ công bố danh sách người được chi trả bảo hiểm,
- Người gửi nộp CMND/CCCD và sổ tiết kiệm bản gốc,
- Nhận tiền chi trả tại địa điểm được công bố (thường là chi nhánh ngân hàng hoặc kho bạc).
- Nếu gửi ở nhiều ngân hàng, bạn được hưởng bảo hiểm riêng tại từng nơi, tối đa 125 triệu mỗi ngân hàng.
“Bảo hiểm tiền gửi không thay thế cho việc lựa chọn ngân hàng an toàn. Người dân nên gửi ở các tổ chức có uy tín, kiểm tra xem ngân hàng có tham gia bảo hiểm tiền gửi hay không. Mọi ngân hàng hợp pháp đều có biển hiệu “Tổ chức tham gia Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam” dán tại quầy.” – TS. Thái Ngọc Sơn
Pháp luật hiện hành đã bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, nhưng giới hạn ở mức 125 triệu đồng/người/ngân hàng.
Vì vậy, nếu có số tiền lớn, nên chia nhỏ gửi ở nhiều ngân hàng khác nhau để được bảo hiểm tối đa.
Pháp luật hiện hành đã bảo vệ quyền lợi người gửi tiền, nhưng giới hạn ở mức 125 triệu đồng/người/ngân hàng.
Vì vậy, nếu có số tiền lớn, nên chia nhỏ gửi ở nhiều ngân hàng khác nhau để được bảo hiểm tối đa.
